Janusz Piechociński: Gospodarka i społeczeństwo Chin w 2023 roku. Perspektywy w 2024 roku.

Gospodarka i społeczeństwo Chin w 2023 roku:

• PKB: 126,06 bln RMB (17,52 bln USD); +5,2% r/r
• Sprzedaż detaliczna: 47,15 bln RMB (6,55 bln USD); +7.2%
• Przemysłowa wartość dodana firm o rocznym dochodzie z głównej działalności przekraczającym 20 mln RMB (2,8 mln USD).: +4,6%
• Wartość dodana w usługach: +5,8%
• Handel zagraniczny: 41,76 bln RMB (5,80 bln USD): +0,2%
• Inwestycje w środki trwałe: 50,30 bln RMB (6,99 bln USD); +3.0%
• Liczba ludności: 1,40967 mld; -2,08 mln.
• Dochód rozporządzalny na mieszkańca: 39 218 RMB (5 451 USD); +6.1%
• Stopa bezrobocia: 5,2%;
• Wskaźnik CPI: +0,2%

Chiny kończą 2023 rok ponownie jako druga potęga gospodarcza świata po Stanach Zjednoczonych. W ubiegłym roku 28,7% globalnej produkcji przemysłowej pochodziło z Chin, które nadal są motorem światowego wzrostu i odpowiadają za jedną trzecią światowego PKB.

32% globalnych inwestycji zlokalizowano w Państwie Środka.

Chiny są największym eksporterem na świecie. Odgrywają kluczową rolę w   takich dziedzinach, jak odnawialne źródła energii (np. panele słoneczne, turbiny wiatrowe, samochody elektryczne), posiadają najdłuższą sieć szybkich kolei, chińskie stocznie budują większość statków zamawianych przez armatorów budujących ogólnoświatową sieć transportową na morzach i oceanach. W Chinach mieszka największa liczba użytkowników Internetu i smartfonów.

Wzrost gospodarczy w 2023 r.

Całkowity PKB w czwartym kwartale wzrósł o 5,2 proc. rok do roku, osiągając poziom 34,79 bln RMB (4,88 bln USD). W ujęciu kwartalnym PKB wzrósł w czwartym kwartale o 1 proc.

Wartość dodana chińskiego sektora usług   wzrosła o 5,8 proc. rok do roku, osiągając 68,8 bln RMB (9,65 bln USD). Tymczasem wartość dodana produkcji  wzrosła o 4,7 proc., a rolnictwa i wydobycia surowców o 4,1 proc. w porównaniu z 2022 r.

Dochód rozporządzalny na mieszkańca w Chinach  wzrósł  w 2023 r. osiągając 39 218 RMB (5 451 USD), co stanowi realny wzrost o 6,1 procent po uwzględnieniu czynników cenowych.

Płace stanowiły 56,2 procent dochodu rozporządzalnego, a ogólny dochód na mieszkańca wzrósł o 7,1 procent, osiągając 22 053 RMB (3 093 USD). Mediana dochodu rozporządzalnego na mieszkańca wyniosła 33 036 RMB, co oznacza wzrost o 5,3 procent rok do roku.

W całym 2023 r. wartość dodana przemysłu  (firmy o rocznym dochodzie z głównej działalności w wysokości ponad 20 mln RMB (2,8 mln USD)) wzrosła o 4,6 proc. rok do roku. W grudniu 2023 r. przemysłowa wartość dodana odnotowała realny wzrost o 6,8 proc. rok do roku.

Wartość dodana przemysłu produkcji sprzętu wzrosła o 6,8 proc. rok do roku, o 2,2 punktu procentowego szybciej niż ogólna stopa wzrostu przemysłowej wartości dodanej. Tymczasem wartość dodana górnictwa wzrosła o 2,3 proc. rok do roku, przemysłu wytwórczego o 5 proc. rok do roku, a branży produkcji i dostaw energii elektrycznej, ciepłownictwa, gazu i wody o 4,3 proc. rok do roku.

Sektor produkcyjny sektora Odnawialnych Źródeł Energii odnotował dwucyfrowe wzrosty:

• Wartość dodana ogniw fotowoltaicznych wzrosła o 54 proc. rok do roku,
• Wartość dodana pojazdów NEV wzrosła o 30,3 proc. rok do roku; i
• Wartość dodana agregatów prądotwórczych wzrosła o 28,5 proc. rok do roku.

Tradycyjne segmenty produkcyjne, takie jak produkcja motoryzacyjna i elektroniczna, utrzymały silny wzrost przez cały rok, pomimo nieznacznego spowolnienia w grudniu.

Przedsiębiorstwa państwowe i spółki akcyjne odnotowały największy wzrost pod względem wartości dodanej, podczas gdy przedsiębiorstwa prywatne i zagraniczne odnotowały wolniejszy wzrost:

• Przedsiębiorstwa państwowe wzrosły o 5 proc. rok do roku;
• Spółki akcyjne wzrosły o 5,3 proc. rok do roku;
• Inwestycje zagraniczne, w Hongkongu, Makau i Tajwanie wzrosły o 1,4 proc. rok do roku;
• Przedsiębiorstwa prywatne wzrosły o 3,1 proc. rok do roku.
• Wartość dodana przedsiębiorstw zagranicznych, z Hongkongu, Makau i Tajwanu wzrosła o 6,9 proc. rok do roku;
• Wartość dodana przedsiębiorstw prywatnych wzrosła o 5,4 proc. rok do roku.

Roczna wartość dodana branży usługowej wzrosła w 2023 r. o 5,8 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.

Sektory usług, które mocno ucierpiały w wyniku pandemii COVID-19, zaczęły się na dobre odradzać w 2023 roku. Na przykład wartość dodana branży hotelarskiej i gastronomicznej wzrosła o 14,5 proc. rok do roku dzięki zniesieniu obostrzeń z czasów COVID i efektowi niskiej bazy z 2022 r.

Wartość dodana kilku innych podstawowych sektorów usług  odnotowała szybki wzrost:

• Usługi transmisji informacji, oprogramowania i technologii informacyjnej (IT) wzrosły o 11,9 procent rok do roku;
• Leasing i usługi biznesowe wzrosły o 9,3 proc. rok do roku;
• Transport, magazynowanie i usługi pocztowe wzrosły o 8 procent rok do roku;
• Usługi finansowe wzrosły o 6,8 proc. rok do roku; i
• Usługi hurtowe i detaliczne wzrosły o 6,2 proc. rok do roku.

W okresie styczeń-listopad 2023 r. przychody operacyjne przedsiębiorstw z branży usługowej wzrosły o 8,5 proc. rok do roku. Wśród nich przychody operacyjne branży kulturalnej, sportowej i rozrywkowej, transmisji informacji, oprogramowania i usług informatycznych oraz leasingu i usług biznesowych wzrosły odpowiednio o 18,9 proc., 12,8 proc. i 12,7 proc.

Całkowita sprzedaż detaliczna dóbr konsumpcyjnych w 2023 r. osiągnęła 47,15 bln RMB (6,6 bln USD), co oznacza wzrost o 7,2 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. W grudniu 2023 r. całkowita sprzedaż detaliczna osiągnęła 4,36 bln RMB (611,6 mld USD), co oznacza wzrost o 7,4 proc. rok do roku.

Sprzedaż towarów wzrosła w grudniu o 5,8 procent rok do roku do 41,86 bln RMB (5,87 bln USD). W grudniu sprzedaż towarów wzrosła o 4,8 proc. rok do roku, zwalniając z 8 proc. wzrostu w listopadzie.

Sprzedaż towarów w stacjonarnych punktach sprzedaży detalicznej odbiła się w 2023 r. Sprzedaż towarów w domach towarowych, sklepach ogólnospożywczych, sklepach specjalistycznych i sklepach markowych wzrosła odpowiednio o 8,8 proc., 7,5 proc., 4,9 proc. i 4,5 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.

Sprzedaż towarów w supermarketach spadła jednak o 0,4 proc. rok do roku, pomimo zniesienia obostrzeń związanych z COVID-19. Dla porównania, sprzedaż żywności online wzrosła w 2023 r. o 10,8 proc. rok do roku, co sugeruje, że konkurencja ze strony sprzedawców internetowych istotnie wzrosła.

Całkowita sprzedaż towarów online w 2023 r. osiągnęła 15,44 bln RMB (2,2 bln USD), co stanowi wzrost o 11 procent w porównaniu z rokiem poprzednim. Wśród nich sprzedaż towarów online osiągnęła łączną wartość 13,02 bln RMB (1,8 bln USD), co oznacza wzrost o 8,4 proc. w porównaniu z 2022 r., co stanowi 27,6 proc. całkowitej sprzedaży detalicznej dóbr konsumpcyjnych. Sprzedaż online towarów, żywności, odzieży i artykułów gospodarstwa domowego wzrosła odpowiednio o 11,2 proc., 10,8 proc. i 7,1 proc. rok do roku.

Według danych Państwowego Biura Statystki w grudniu 2023 wskaźnik aktywności PMI dla przemysłu spadł trzeci miesiąc z rzędu, tym razem do poziomu 49 pkt. W listopadzie odczyt tego indeksu wynosił 49,4 pkt. W ubiegłym roku tylko w styczniu, lutym, marcu i wrześniu odczyt chińskiego PMI dla przemysłu przekroczył poziom 50 pkt.

Lepiej było w usługach, gdzie przez cały 2023 rok odczyty wskazywały aktywność i rozwój. Według Państwowego Biura Statystki w grudniu indeks PMI dla usług w Chinach osiągnął poziom 50,4 pkt, gdy w listopadzie było to 50,2 pkt.

Według danych zebranych przez think-tank CaiXin PMI dla przemysłu w grudniu wyniósł 50,8 pkt (w listopadzie 50,7 pkt). Skąd te różnice w odczytach? Głównie za sprawą źródła danych: Państwowego Biura Statystki pozyskuje dane z dużych spółek i państwowych przedsiębiorstw, CaiXin zaś zajmuje się firmami małymi, średnimi i prywatnymi.

Inflacja

Pomimo silnej sprzedaży detalicznej, inflacja w Chinach pozostała niska w ciągu roku, a wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI) wzrósł zaledwie o 0,2 proc. rok do roku, co wskazuje na słaby popyt.

Spadające ceny wieprzowiny - najmocniej ważonego produktu w koszyku żywnościowym CPI – mogą również pomóc w wyjaśnieniu niskiej inflacji odnotowanej w 2023 r. Po latach bardzo wysokich cen spowodowanych epidemią ASF wzrost krajowej produkcji wieprzowiny i nadpodaż w 2023 r. doprowadziła do spadku cen o 13,6 procent.

W 2023 r. różne produkty odnotowały powolny wzrost CPI, a nawet pojawiły się spadki:

• Ceny żywności, tytoniu i alkoholu wzrosły o 0,3 proc.;
• Ceny odzieży wzrosły o 1 proc.;
• Ceny mieszkań pozostały na niezmienionym poziomie;
• Ceny artykułów i usług gospodarstwa domowego wzrosły o 0,1 proc
• Ceny transportu i komunikacji spadły o 2,3 proc
• Ceny edukacji, kultury i rozrywki wzrosły o 2 proc
• Ceny opieki zdrowotnej wzrosły o 1,1 proc.; i
• Ceny pozostałych towarów i usług wzrosły o 3,2 proc.

Inwestycje

Inwestycje w środki trwałe  w 2023 r. osiągnęły 50,3 bln RMB (7,1 bln USD), co oznacza wzrost o 3 proc. w porównaniu z rokiem 2022, w przemyśle wytwórczym wzrosły o 6,5 proc. rok do roku, podczas gdy inwestycje infrastrukturalne (z wyłączeniem przemysłu produkcji i zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło, gaz oraz wodę) wzrosły o 5,9 proc.

Prywatne  inwestycje w środki trwałe  w 2023 r. skurczyły się o 0,4 proc. rok do roku, odzwierciedlając powolne ożywienie sektora prywatnego. Mimo to tempo spadku zmniejszyło się o 0,1 punktu procentowego w okresie styczeń-grudzień w porównaniu z okresem styczeń-listopad. Z kolei  inwestycje w środki trwałe przedsiębiorstw państwowych wzrosły o 6,4 proc. rok do roku.

Inwestycje w środki trwałe przedsiębiorstw krajowych wzrosły o 3,2 proc. w porównaniu z2022, podczas gdy przedsiębiorstw zagranicznych wzrósł o 0,6 proc..

Handel zagraniczny

Handel zagraniczny Chin odnotował skromny wzrost w 2023 roku. Podczas gdy rok rozpoczął się mocno, a całkowity wolumen handlu wzrósł w pierwszym kwartale o 4,8 procent rok do roku, całoroczny wzrost spowolnił do zaledwie 0,2 procent. Całkowity handel zagraniczny osiągnął 41,76 bln RMB (5,86 bln USD), przy czym eksport wzrósł o 0,6 proc. do 23,77 bln RMB (3,3 bln USD), a import spadł o 0,3 proc. do 18 bln RMB (2,5 bln USD).

Wysoka inflacja i kryzys kosztów utrzymania na kluczowych rynkach zagranicznych – przede wszystkim w USA i Europie – zmniejszyły popyt na importowane chińskie towary w 2023 r., podczas gdy popyt krajowy na towary importowane pozostał słaby.

Grudniowe dane wskazują jednak, że w 2024 r. sytuacja może ulec poprawie. Całkowity wolumen importu i eksportu w grudniu wzrósł o 2,8 proc. rok do roku, przy czym eksport wzrósł o 3,8 proc., a import o 1,6 proc.

Handel z UE i USA również wykazał oznaki poprawy w IV kwartale. Roczny import i eksport z UE i USA osiągnął 5,5 bln RMB (771,5 mld USD) i 4,67 bln RMB (655 mld USD), co stanowi odpowiednio 13,2 proc. i 11,2 proc. Z kolei dwustronna wymiana handlowa z Ameryką Łacińską i Afryką wzrosła odpowiednio o 6,8 proc. i 7,1 proc. rok do roku.

W 2023 r. przedsiębiorstwa prywatne osiągnęły   wzrost na poziomie 6,3 proc. w stosunku do 2022 r. Firmy prywatne odpowiadały za 53,5 proc. całkowitego importu i eksportu, co stanowi wzrost o 3,1 punktu procentowego w porównaniu z 2022.

Dane dotyczące handlu zagranicznego pokazują, że Chiny nadal dominują w niektórych kluczowych sektorach eksportu, w szczególności w produktach mechanicznych i elektrycznych, a także w nowych technologiach, takich jak pojazdy NEV.

Eksport maszyn i produktów elektronicznych stanowił 58,6 proc. wartości eksportu ogółem, a eksport produktów pracochłonnych 17,3 proc.

W dziedzinie maszyn i produktów elektronicznych eksport elektrycznych samochodów osobowych, akumulatorów litowo-jonowych i ogniw słonecznych osiągnął łączną wartość 1,06 bln RMB (148,7 mld USD), po raz pierwszy przekraczając granicę biliona juanów i rosnąc o 29,9 procent od 2022 r. Eksport statków i sprzętu AGD wzrósł odpowiednio o 35,4 proc. i 9,9 proc. rok do roku.

Średnie zarobki pracowników produkcyjnych i operatorów maszyn w Chinach są już wyższe niż w Tajlandii, Malezji, Wietnamie, Meksyku czy Indiach. Ceny pracy rosną, a wielu producentów wybiera inne rynki np. Indie, Wietnam, Indonezja.

Finanse

Według najnowszych danych płynących z systemu SWIFT, chiński juan stał się ponownie czwartą najważniejszą walutą świata. W listopadzie 2023 roku jego udział w globalnym obrocie walutowym wzrósł do 4,6%. Na trzecim miejscu plasuje się funt brytyjski z 7 – procentowym udziałem. Na drugim miejscu waluta Euro z 23 – procentowym udziałem. Liderem pozostaje dolar z 47- procentowym udziałem.

W ubiegłym roku chińskie giełdy nie odniosły sukcesu. Główne indeksy trzech największych (Szanghaj, ShenZhen, Hong Kong) zanotowały najgorsze wyniki od blisko trzech lat.

• ShangHai Composite: -3,70% r/r
• ShenZhen Component: -6,97% r/r
• HangSeng: -13,82% r/r

Industrial and Commercial Bank of China po raz 11 z rzędu znalazł się na pierwszym miejscu rankingu Top 1000 World Banks 2023 opracowanego i publikowanego przez magazyn The Banker.

Banki z Chin stanowią drugą co do wielkości grupę w rankingu z liczbą wynoszącą 140, za Stanami Zjednoczonymi ze 196 bankami. Jednak pięć chińskich megabanków:

• Industrial and Commercial Bank of China (ICBC),
• China Construction Bank,
• Agricultural Bank of China,
• Bank of China i
• Bank of Communications

dominuje w rankingu, stanowiąc połowę z 10 największych pożyczkodawców w skali świata.

Jak wskazują najnowsze statystyki sądowe, łącznie 8,54 mln osób, przy czym większość z nich w wieku od 18 do 59 lat, zostało umieszczonych przez władze na tzw. „czarnej liście” za zaleganie z płatnościami rat kredytów hipotecznych, komercyjnych i innych pożyczek. To ok. 1% wszystkich dorosłych Chińczyków.

Na początku 2020 roku liczba osób mających trwały problem z regulowaniem zobowiązań wynosiła 5,7 mln.

Zadłużenie gospodarstw domowych jako procent produktu krajowego brutto niemal podwoiło się w ciągu ostatniej dekady osiągając we wrześniu br. poziom 64%.

Mieszkalnictwo i nieruchomości

Jak wynika z analiz China Real Estate Index Research Institute opracowanych przez China Real Estate Index System w grudniu 2023 roku ceny nowych mieszkań w Chinach wzrosły czwarty miesiąc z rzędu. Średnio w stu badanych miastach o 0,10% r/r. W listopadzie ten wzrost wynosił 0,05% r/r. Jednak w ujęciu całorocznym ceny mieszkań w Chinach w 2023 roku spadły przeciętnie o -0,34% r/r. Warto odnotować przy tym, że w 2022 roku spadek wyniósł 0,70% r/r. Ostatni roczny wzrost cen miał miejsce w 2021 roku.

Rząd chiński podejmował szereg działań (m.in. zniesienie ograniczeń co do zakupu mieszkań, obniżenie poziomu minimalnego depozytu przy ubieganiu się o kredyt czy zmniejszenie obciążeń podatkowych), by wesprzeć pogrążony w stagnacji sektor nieruchomości. Analitycy China Real Estate Index Research Institute są przekonani, że nastroje nabywców mieszkań są słabe, zatem sektor nieruchomości wymaga większego, kompleksowego wsparcia rządowego, aby mógł wyjść na prostą. Średnia cena metra kwadratowego nowego mieszkania w grudniu 2023 roku wynosiła w mega-miastach chińskich, jak:

• Szanghaj 61 862 RMB/㎡ (ok.34 344 PLN),
• Pekin 60 095 RMB/㎡ (ok.33 340 PLN)
• ShenZhen 58 993 RMB/㎡ (ok.32,728 PLN)

przy średniej krajowej 15 315 RMB/㎡ (ok. 8 490 PLN).

Stabilizacja rynku nieruchomości w Chinach jest kluczowa z punktu widzenia ekonomicznego i społecznego, gdyż nieruchomości stanowią około 30% PKB kraju i prawie 70% majątku gospodarstw domowych (mieszkanie było najlepszą lokatą kapitału i zabezpieczaniem przed jego deprecjacją).

Wielu deweloperów stoi na krawędzi niewypłacalności, a sprzedaż nieruchomości jest o połowę niższa niż w grudniu 2020 roku. To poważny kłopot dla całej gospodarki. Proces naprawy sektora nieruchomości wymaga czasu, ponieważ nagromadziło się tu zbyt wiele problemów narastających przez dekady. To problemy nie tylko o charakterze finansowym, ale raczej strukturalnym. Władze muszą wprowadzić nowy model rynkowy w tym sektorze mając na uwadze tak sprzeczne interesy, jak:

• konieczność zapewnienia młodym tanich mieszkań w dużej liczbie z jednej strony a
• z drugiej strony zabezpieczenie środków zainwestowanych przez setki milionów Chińczyków w mieszkania i domy kupowane po astronomicznych cenach.

Nierozwiązanym pozostaje problem wysokiego zadłużenia regionów i miast lokalnych, które wymagają większej kontroli finansowej ze strony instytucji centralnych, ale zarazem pomocy w rozwiązaniu tego problemu. Według szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego zadłużenie to osiągnęło poziom 12,6 bln USD (ok. 49,45 bln PLN), czyli 76% wartości produkcji w 2022 r. Wedle szacunków ekonomistów ogólna kwota tego zadłużenia może być nawet o 50% większa. Stąd determinacja władz w Pekinie, aby zbudować nowy system finansowania i kontroli na poziomie regionalnym i lokalnym.

Polityka społeczna

 Ministerstwo Finansów oraz Krajowa Admiracja Podatkowa postanowiły, iż w 2024 roku utrzymanych zostanie ponad 50 ulg podatkowych, zniżek innych obciążeń fiskalnych i obniżonych opłat administracyjnych dla MiŚP, osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz osób fizycznych, które wprowadzono w 2023 roku.

W 2023 Rada Państwa ChRL zatwierdziła kolejny w pakiet ulg podatkowych dla osób fizycznych. Tym razem dotyczy on dzieci do lat 3 oraz osób starszych w wieku powyżej 60 lat. Nowe regulacje to głównie podwyższone kwoty wolne od podatku.

w przypadku odliczeń na wydatki związane z opieką nad niemowlętami i dziećmi poniżej 3 roku życia zwiększa się kwotę z 1000 RMB (ok. 570 PLN) do 2000 RMB (ok. 1140 PLN) miesięcznie na dziecko.

w przypadku wydatków związanych z edukacją dziecka kwota wolna od podatku zostaje zwiększona z 1000 RMB (ok. 570 PLN) do 2000 RMB (ok. 1140 PLN) miesięcznie na dziecko. Przy czym ulga ta obowiązuje przez cały czas pobierania edukacji (aż do ukończenia szkoły wyższej).

Pakiet przewiduje również zwiększenie specjalnej kwoty związanej z opieką nad starszymi rodzicami z 2000 RMB (ok. 1140 PLN) do 3000 RMB (ok. 1710 PLN) miesięcznie. Dotyczy to rodziców po 60 roku życia.

Z tych odliczeń może korzystać każde z małżonków lub jedno z nich. Poza tym wciąż obowiązują dodatkowe zwolnienia od podatku z tytułu kosztów opieki zdrowotnej w przypadku poważnej choroby, odsetek od kredytu mieszkaniowego oraz czynszu za wynajęcie mieszkanie.

Według wyjaśnień Ministerstwa Finansów i Państwowej Administracji Podatkowej podniesienie kwot wolnych od podatku ze specjalnych tytułów ma sprzyjać dalszemu zmniejszaniu obciążeń związanych z utrzymaniem rodziny. Ma być wsparciem dla rodziny, służyć lepszemu jej zabezpieczeniu, poprawie warunków życia oraz zachęcać do konsumpcji.

W wyniku kolejno wprowadzanych ulg osoby o rocznych dochodach poniżej 100 000 RMB (ok. 58 800 PLN) w zasadzie nie zapłacą podatku dochodowego od osób fizycznych lub zapłacą go w niewielkiej wysokości. Beneficjentami wprowadzanych ulg są przede wszystkim osoby o średnich dochodach, czyli ponad 400 milionów mieszkańców Chin.

Demografia

 Liczne starania i zachęty do zwiększenia liczby urodzeń w Chinach nie przynoszą pożądanych rezultatów. Istnieje wiele czynników, które hamują decyzje rodzin dotyczące powiększenia liczby posiadanych dzieci. Chińscy rodzice podejmują ostrożnie decyzje związane z powiększaniem rodzin ze względu na rosnące koszty utrzymania oraz edukacji dzieci. Mimo przyznawanych ulg finansowych, oferowania nagród pieniężnych, dotacji na nieruchomości czy wsparcia dla niezamężnych matek, liczba urodzeń pozostaje niska. A to za sprawą malejącej liczby młodych ludzi w społeczeństwie, późniejszego zawierania małżeństw oraz zmian w postawach społecznych.

Chińska polityka jednego dziecka, obowiązująca od 1980 do 2015 roku, została złagodzona w 2016, a w 2021 roku dozwolono posiadanie trójki dzieci. Pomimo tych zmian, liczba dzieci urodzonych jako drugie lub trzecie w rodzinach w ubiegłym roku spadła do 53,9% w porównaniu z 55,9% w 2021 roku. Całkowita liczba nowo narodzonych spadła poniżej 10 milionów (9,56 miliona), co stanowi pierwszy taki przypadek od 1949 roku i jest spadkiem o 10% w porównaniu z 2021 rokiem. Jednocześnie na każde 100 dziewczynek przypada 111,1 chłopców.

W ubiegłym roku, po raz pierwszy od sześciu dekad, liczba zgonów przewyższyła liczbę urodzeń, co spowodowało zmniejszenie się populacji o 850 000 osób do 1,41 miliarda. Przyspiesza również proces starzenia się społeczeństwa chińskiego. Przy utrzymaniu dzisiejszych trendów do 2035 roku średnia długość życia w Chinach przekroczy 80 lat w porównaniu z 78,2 latami w 2021 roku. Eksperci szacują, że do 2035 roku liczba osób w wieku 80 lat lub starszych osiągnie w ChRL poziom 70 milionów.

Obecne tendencje demograficzne w Chinach są niepokojące. Pomimo różnych zachęt i politycznych zmian, społeczeństwo chińskie starzeje się, niekorzystnie kształtuje się struktura wiekowa państwa. Należy zauważyć, że zjawiska demograficzne wymagają czasu na zmiany i efektywność działań może nie być tu widoczna natychmiastowo.

Perspektywy na rok 2024

Dla Chin rok 2024 będzie okresem dążenia do osiągnięcia zrównoważonego i długoterminowego wzrostu, poprzez wzmacnianie słabych obszarów, pobudzanie popytu krajowego oraz stwarzanie korzystnego środowiska dla działalności gospodarczej oraz inwestycji, przy nacisku na innowacje technologiczne (m.in. sztuczna inteligencja, rozwój systemów 5G i 6G, internet rzeczy, big data, cyberbezpieczeństwo czy blockchain). Chiny będą starały się jeszcze bardziej uniezależnić od importu najnowszych rozwiązań technologicznych (w tym układów scalonych) z Zachodu. Pozostaną liderami w udziałach w globalnym rynku samochodów elektrycznych, baterii, paneli słonecznych czy turbin wiatrowych. Będą dążyły do powiększania przewagi konkurencyjnej w tych obszarach.

 Po powolnym ożywieniu gospodarczym w pierwszej połowie roku, rząd podjął kroki w celu zwiększenia wyników i zaufania przedsiębiorstw prywatnych i przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym. Pozytywne dane z listopada i grudnia wskazują, że wysiłki te przynoszą efekty i w 2024 r. mogą nadal ulegać poprawie.

 Utrzymanie tego poziomu wzrostu w 2024 r. nie będzie łatwe, między innymi dlatego, że dobre wyniki z 2023 r. stworzą efekt wysokiej bazy dla wskaźników ekonomicznych w nadchodzącym roku (z drugiej strony, dane z 2023 r. skorzystały na niższych statystykach 2022 r.).

Oczekuje się, że rząd będzie nadal rozszerzał wsparcie dla inwestycji w infrastrukturę publiczną poprzez stosowanie różnych narzędzi politycznych i fiskalnych w celu stymulowania aktywności gospodarczej. Oczekuje się również, że dalsze wysiłki pobudzą sektor prywatny, przyciągną więcej inwestycji zagranicznych i zwiększą popyt wewnętrzny.

W 2024 roku strategicznym celem Chin będzie osiągnięcie wzrostu gospodarczego z naciskiem na innowacje naukowe i technologiczne, celem przyspieszenia budowy nowoczesnego systemu przemysłowego. Ta zmiana priorytetu w stosunku do poprzedniego roku, w którym koncentrowano się na zwiększaniu popytu krajowego, podkreśla większe znaczenie polityki przemysłowej

Janusz Piechocinski Prezes Izby Przemysłowo-Handlowej Polska Azja

Prorektor ds. międzynarodowych Uczelnia Łukaszewski.